NAUKA CZYTANIA. KROK PO KROKU. PORADY DLA RODZICÓW.

Jedną z najważniejszych umiejętności, które uczeń musi opanować w szkole jest nauka czytania. Chodzi tu o technikę czytania, ale także o zrozumienie czytanego tekstu. Brak tej umiejętności przyczynia się do pojawienia kłopotów w nauce, a przez to również stresu, może nawet fobii szkolnej.

Opanowanie przez dziecko czytania to długotrwały proces, wymagający systematycznej pracy. Niejednokrotnie rodzice pragną pomóc swojemu dziecku, lecz nie wiedzą, w jaki sposób. Dlatego zamieszczam poniżej ciekawy artykuł i linki, które przedstawiają, jak prawidłowo uczyć dziecko czytać. Zachęcam do lektury.

JAK SKUTECZNIE NAUCZYĆ CZYTAĆ W KLASIE I

I.    Okres przygotowawczy – przypada na wiek 6 lat (dla dzieci, które wcześniej nie uczęszczały do przedszkola), natomiast dla stałych przedszkolaków rozpoczyna się już w wieku 4 lat.

Polega on na wprawnym wyćwiczeniu syntezy i analizy słuchowej, przy czym ta pierwsza odgrywa najistotniejszą rolę!

Oto niektóre z ćwiczeń syntezy słuchowej (rodzic i nauczyciel łatwo sprawdzi, czy dziecko już osiągnęło dojrzałość w tym zakresie):

v  posłuchaj, co mówię (E-la, ko-tek, sło-necz-ko) – dziecko powinno umieć wybrzmiewać całe wyrazy z usłyszanych sylab.

Jeśli już w tym momencie przedszkolak napotyka na trudności, tzn., że należy koniecznie ćwiczyć kilka razy dziennie poprzez zabawę z dzieckiem.

v  posłuchaj, co mówię (s-ok, s-anki, s-mok, k-oza, b-aran) itp.

 

         nie może być to  (ky)       (by)

       

(s-o-k,   s-a-n-k-i,   s-m-o-k,   s-m-a-k)   itp.

Można zastosować „przeszkody”, które nieco utrudnią dziecku słuchanie i wytrenują bardziej syntezę słuchową, np: rak, kino

R - (ładna dzisiaj pogoda) - A - (mam szczęście) - K - (pójdę na spacer)

- K -   uderzenie na instrumencie perkusyjnym 3 razy

-  I -    uderzenie na instrumencie perkusyjnym 3 razy

- N -   klaśnięcie w dłonie 2 razy

- O -   klaśnięcie w dłonie 2 razy

Nauczyciel i rodzic musi prawidłowo wybrzmiewać głoski (wytłumaczono to pojęcie w dalszej części referatu).

Do następnego etapu można przejść dopiero, jeśli jesteśmy pewni, że dziecko opanowało tę umiejętność w stopniu doskonałym.

II.     Okres analizy słuchowej wyrazów

Nauczyciel lub rodzic wybrzmiewa całe wyrazy, a dziecko dokonuje ich analizy za pomocą słuchu i przetwarza to, co usłyszy, na głoski, które wypowiada samodzielnie (każdą oddzielnie). Ważne jest na tym etapie stopniowanie trudności:

v  wyrazy krótkie, jednosylabowe, np: rok, mak, sok, deszcz

v  wyrazy dwu i trzysylabowe, np: masa, klasa, drzewo, jabłuszko, pogoda

v  wyrazy wielosylabowe, np: magnetofon, radiomagnetofon, zachmurzenie

NIEZWYKLE WAŻNĄ RZECZĄ JEST, ABY UCZEŃ PRAWIDŁOWO WYBRZMIEWAŁ GŁOSKI (nie tylko pod względem wymowy)

Spółgłoski wymawiane muszą być „krótko”, bez dodatkowego „y”, czyli

p (a nie py)

b (a nie by)

c, d (a nie cy, dy, ani też ce, de)

bowiem to zaburza „obraz słuchowy” wyrazu, np: cytryny – dziecko może dzielić niepoprawnie: c (cy) – t (ty) – r (ry) – n (ny) – powstanie twór cytyryny lub c-t-r-n.

Samogłoski można wydłużać wybrzmiewając je, one nie zaburzają „obrazu słuchowego”, więc wyraz cytryny nie powinien sprawiać trudności dziecku (c-y-t-r-y-n-y).

III.    Okres analizy i syntezy słuchowo – wzrokowej

to początki typowego czytania (6 – latek)

Dziecko patrząc na zapisany wyraz – dokonuje analizy wzrokowej, a wybrzmiewając głośno każdą z głosek – także analizy słuchowej. Następnie syntezuje litery i wybrzmiewane głoski w całość.

        Jeśli dziecko na tym etapie napotyka na trudności, tzn., że nie posiada umiejętności dokonywania analizy i syntezy. Żadnego z tych procesów nie można pominąć! W przypadku zaistniałych trudności w nauce czytania należy „wrócić” do zdobywania umiejętności syntezy słuchowej a później wzrokowej.

        W nauce czytania należy uwzględnić „nawyki” przyjęte od dorosłych. Chodzi tu o głoskowanie. Należy od początku niwelować złe przyzwyczajenia i wdrażać do łączenia głosek w sylaby – metoda sylabowa!

Można robić to w formie zabaw:

v  1.  „Sylaby na ślizgawce”

v  2.  „Litery na balu”

v  3.  „Śpiewane czytanki”

Przed rozpoczęciem nauki czytania danego tekstu rodzic może podzielić wyrazy na sylaby pionowymi kreskami przy pomocy ołówka (pod warunkiem, że potrafi to zrobić dobrze). Dziecko patrząc na sylabę wybrzmiewa głoski łącząc je metodą „ślizgania” i przedłużając nieco samogłoski    Ma – te – usz

Uczeń klasy pierwszej powinien czytać w ten sposób każdego dnia po 10 – 15 minut.

Oto szczegółowy opis wymienionych wcześniej zabaw:

v  1. „Sylaby na ślizgawce”

Ustawiamy równię pochyłą (deseczka albo sztywna tektura)

czyli budujemy zjeżdżalnię, a na niej ustawiamy klocki z literami np:      m  a

Pozwalamy, aby klocki zjechały i prosimy, by dziecko w tym czasie wypowiadało głoski, tworząc sylabę: maaa .

Podobnie postępujemy z innymi sylabami (paaa, baaa, booo, buuu, muuu, mooo).

Podobnie postępujemy z innymi sylabami (paaa, baaa, booo, buuu, muuu, mooo).

v  2. „Litery na balu”

Klocki z literami (10 spółgłosek i samogłoski a, e, i, o, u) stoją na stole w rozsypce. Zadaniem dziecka jest połączyć w pary odpowiednio spółgłoskę z samogłoską w momencie usłyszenia muzyki. Po wyłączeniu muzyki dziecko mówi (właściwie czyta), jak nazywają się pary balowe, np: ko, mu, pa, de, mi. W celu dalszej zabawy klocki rozstawione są ponownie w rozsypce.

v  3. „Śpiewane czytanki”

Dziecko czyta sylabami tekst na wymyśloną lub znaną melodię. Robi to zgodnie z rytmem melodii.

Źródło: Ewa Niemakowska. JAK SKUTECZNIE NAUCZYĆ CZYTAĆ W KLASIE I 

Linki warte przeczytania:

Nauka czytania, czyli jak nauczyć dziecko czytać.

Co zrobić, aby czytanie było dla dzieci łatwe i przyjemne

Nauka czytania.